May 23, 2019
May 21, 2019
ගූගල් වෙතින් හුවාවි වෙත තාවකාලික සහනයක්
ගූගල් සමාගම විසින් සිය සේවාවන් හුවාවි සමාගමට ලබා දීම අත්හිටුවීමත් සමග, හුවාවි සමාගම දැඩි අර්බුදයකට මුහුණ දුන්නා. ගැටලුව තවත් වැඩි කරමින් Intel හා Qualcomm යන සමාගම් ද සිය චිප් හා අනෙකුත් දෘඩාංග සැපයීම තාවකාලිකව නවතා දැමුවා.
ඒ එක්කම ගූගල් ප්ලේ සේවාවන්ද එලෙසම මේ කාලය ඇතුලත ලබාගැනීමට පුලුවන්. කොහොම උනත් මේ අවසරයත් අගෝස්තු 19 පසු අවලංගුවනවා. මේ කාලය ඇතුලත යම් එකඟතාවයකට එන්න හුවාවි සමාගමට නොහැකි වුවහොත් නැවතත් අතරමැද සිරවීමට ඔවුන්ට සිදුවනු ඇත.
හුවාවි සමාගමට ඉන්ටෙල් හා ක්වාලකොම් සමාගම් චිප් සැපයීම නවතා දැමුවද, ඔවුන්ගේම චිප් තාක්ෂණයක් (Kirin chipset) දැනටමත් ඔවුන් සතුව ඇත. මෙතෙක් කල් එය nova 3i වැනි hi-end දුරකථන සඳහා භාවිත කලත්, mid-range දුරකතන සඳහා ද එම තාක්ෂණය භාවිතා කිරීමට හැකිවනු ඇති. Kirin චිප් පද්ධතිය Qualcomm හා Snapdragons සමග තරඟ කිරීමට තරම් බලසම්පන්න බව දැනටමත් ඔප්පු කොට තිබේ. එහෙත් හුවාවි යනු හුදෙක් දුරකතන පමණක් නිර්මාණය කරන සමාගමක් නොවේ. ඒ නිසා උදාහරණයක් ලෙස ලැප්ටොප් සඳහා ප්‍රොසෙසර් සෑදීමට තරම් තාක්ෂණයක් ඔවුන් සතුව නොමැති නිසා AMD වැනි සමාගම් වලට යොමු වීමට සිදුවේවි.
 |
| http://www.hisilicon.com/ |
හුවාවි සමාගම ඉතා ප්‍රබල තාක්ෂණික සමාගමක් විදිහට ඉහලට ආවේ ඇපල් සමාගමද පසුකර ලෝකයේ වැඩියෙන්ම දුරකතන අලෙවියේ දෙවන ස්ථානයට පත්වෙමිනි. ඔවුන්ගේ ඊළඟ අරමුණ වූයේ 2020 දී ලෝකයේ ලොකුම දුරකතන නිෂ්පාදකයා බවට පත්වීමයි.
ඇමරිකාවට, චීනය සමග තිබෙන සීතල යුද්ධයට මෙය තදින්ම දැනෙන්නට ඇත. ඇත්තෙන්ම හුවාවි සමාගමට ඇමරිකාව අතහැර සිය වෙළඳාම සිදුකල හැක. නමුත් ගැටලුව වන්නේ ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් නොමැතිව මේ දුරකතන ලබා ගැනීමට ලෝකයා කැමති වේවි ද? එසේ නම් ඔවුන්ට ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් පරයා යන හෝ ඊට තරඟයක් දිය හැකි මෙහෙයුම් පද්ධතියක් සැකසීමට අනිවාර්යයෙන් ම සිදුවේ.
May 20, 2019
හුවාවි සමාගමට ගූගල් සහය නවතා දමයි!
ඇමරිකාව විසින් හුවාවි සමාගම ඇතුලු තවත් සමාගම් කිහිපයක් අසාදු ලේඛනගත (Black List) කිරීමත් සමග ගූගල් සමාගම විසින් ද හුවාවි සමග කරන ගණුදෙනු හා ලබා දෙන සහයෝගය නවතා දැමීමට තීරණය කර තිබෙනවා.
මේ තහනමත් සමග හුවාවි සමාගම හට ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් මෙහෙයුම් පද්ධතිය අප්ඩේට් ලබා ගැනීම මෙන්ම ඉදිරි දුරකතන සඳහා භාවිත කිරීම, ගූගල් ප්ලේ (Google Play) වලින් ලබා දෙන ජීමේල්, ක්‍රෝම්, යූ ටියුබ් වැනි ඇප් ද භාවිතා කිරීමට නොහැකි වේ. එහෙත් දැනට භාවිතාවේ ඇති හුවාවි දුරකතන සඳහා මෙය බල පාන්නෙ නැති බව ගූගල් සමාගමද ට්විටර් පණිවිඩයක් නිකුත් කරමින් කියා සිටියි. තවමත් ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් ඕපන් සෝස් ප්‍රොජෙක්ට් එක යටතේ එයට පිවිසීමට හැකියාව ඇතත් ගූගල් ප්ලේ සේවාව නොමැතිව එයින්ද පලක් නොවේ.
For Huawei users' questions regarding our steps to comply w/ the recent US government actions: We assure you while we are complying with all US gov't requirements, services like Google Play & security from Google Play Protect will keep functioning on your existing Huawei device.
— Android (@Android) May 20, 2019
මෙසේ ගූගල් සේවා තහනම් වන බවට කලින්ම ඉගි ලැබී තිබුණ බැවින් හුවාවි සමාගම තමන්ගේම මෙහෙයුම් පද්ධතියක් නිර්මාණය කිරීම මීට කලින්ම පටන් ගෙන තිබුණි. මින් ඉදිරියට බොහෝවිට එය සමග ඉදිරි දුරකථන පැමිණෙනු ඇත. එහෙත් අනෙක් දුරකතන සමග සම්බන්ධ කිරීමේ ගැටලු වැනි ඉන් ඇතිවෙන අතුරු ප්‍රතිඵල ගැන තවමත් අවිනිශ්චිතය.
කොහොම වුනත් ගූගල් සමාගම විසින් මෙසේ සිය සේවාවන් නවතා දැමූ එකම සමාගම හුවාවි පමණක් නොවේ. චීනයේම ZTE සමාගමද මීට පෙර මෙම වාරණයට ලක්වූ සමාගමකි. එසේම සැම්සුන් සමාගමද ටයිසන් නමින් ඔවුන්ගේම මෙහෙයුම් පද්ධතියක් තැනීම දැනටමත් අරඹා ඇත.
May 12, 2019
වින්ඩෝස් Startup වල එන Check Disk අක්‍රිය කරන හැටි
වින්ඩෝස් වලින් වැඩ කරන පරිගණක වල හාඩ් ඩිස්ක් එකේ ඇතිවෙන දෝෂ නිරාකරණය කරන්න Disk Cleanup, Disk Defrag වගේ විවිධ වැඩසටහන් ඇතුලත් කරලා තියෙනවා. ඒ අතරින් එකක් තමයි Check Disk කියන්නේ.
සමහර වෙලාවට පරිගණකය නියමිත විදිහට Shut Down වුණේ නැත්නම් මේ Check Disk එක වින්ඩෝස් පටන් ගත්දි ඒ කියන්නේ පරිගණකය on කරනකොට run වෙලා Hard Disk එකේ එක partition හරි, කීපයක් හරි scan කරනවා. ඒත් සමහර වෙලාවට මේක පරිගණකය on හැම වෙලාවකම එන්න පටන්ගන්නවා. අන්න එහෙම වුණු වෙලාවක ඒක හදාගන්න විදිහ තමයි මේ. වැඩේ හරියටම තේරෙන්න video එකක් විදිහට විස්තර කරලා තියෙනවා.
April 30, 2019
VPN ගැන
VPN ගැන කතාව කරලියට ආවේ රජය මගින් ආරක්ෂක හේතු මත සමාජ ජාල අවහිර කිරීමත් එක්කයි. VPN කියන්නේ මොකද්ද? VPN ආරක්ෂිතද? VPN මගින් අනන්‍යතාව ආරක්ෂා කරනවාද? මේ ලිපිය ඒ ගැනයි.
➤VPN කියන්නේ මොකද්ද?
VPN කියන එක හැදිලා තියෙන්නෙ Virtual Private Network කියන එකේ කෙටි යෙදුමක් විදිහටයි. මේ ජාලයක ප්‍රධාන අරමුණ වෙබ් අඩවි වලට ආරක්ෂාකාරීව හා පුද්ගලිකත්වය ආරක්ෂා වෙන ලෙස වෙනත් සර්වරයක් හරහා අනන්‍යතාව සඟවා අන්තර්ජාලයට පිවිසීමට හැකියාව ලබා දීමයි.
➤වැඩ කරන හැටි
VPN ජාලයකට පිවිසෙන්න නම් කරන්න පුලුවන් සරලම දේ තමයි VPN client වැඩසටහනක් ඉන්ස්ටෝල් කරගන්න එක. මේ වැඩසටහන මගින් අදාල පරිශීලකයාගේ දත්ත කේතනය (encrypt) කරනු ලබයි. ඒ නිසා එම දත්ත ISP (Internet Service Provider) ට හෝ දැනගැනීමට නොහැකිය. ඊට පසුව මේ දත්ත VPN ජාලයට සම්බන්ද සර්වරය හරහා අදාල වෙබ් අඩවියට හෝ සේවාවට පිවිසෙනු ඇත. ඒ වෙබ් අඩවිය හෝ සේවාව දකින්නේ VPN සර්වරය හා එහි ස්ථානය මිස VPN පරිශීලකයා නොවේ.
සාමාන්‍ය ක්‍රමය යටතේ VPN ජාලයක් නොමැතිව අන්තර්ජාලයේ සැරිසැරීම හරියට මාර්ගයක ඇවිදීමක් වැනියි. ඒ කියන්නේ අන්තර්ජාලයේ සැරිසැරීමේදී එය භාවිත කරන්නාගේ තොරතුරු විවෘතව පවතී. මේ ගැන උනන්දුවක් පවතින කෙනෙකුට මේ දත්ත සොරාගෙන ඔත්තු බැලීමට පුළුවන්. නමුත් VPN ජාලයකදී මෙය කිරීමට අපහසුය.
සාමාන්‍ය ක්‍රමය යටතේ VPN ජාලයක් නොමැතිව අන්තර්ජාලයේ සැරිසැරීම හරියට මාර්ගයක ඇවිදීමක් වැනියි. ඒ කියන්නේ අන්තර්ජාලයේ සැරිසැරීමේදී එය භාවිත කරන්නාගේ තොරතුරු විවෘතව පවතී. මේ ගැන උනන්දුවක් පවතින කෙනෙකුට මේ දත්ත සොරාගෙන ඔත්තු බැලීමට පුළුවන්. නමුත් VPN ජාලයකදී මෙය කිරීමට අපහසුය.
➤VPN ප්‍රොටොකෝලය
VPN ප්‍රොටෝකෝල මගින් ජාලය තුල දත්ත හුවමාරු වන ආකාරය තීරණය කරනු ලබයි. PPTP, L2TP, SSTP, IKEV2 හා OpenVPN යන ප්‍රොටොකෝල VPN සඳහා බහුලව භාවිතා කරයි.
PPTP (Point-To-Point Tunnelling Protocol) - වින්ඩෝස් මෙහෙයුම් පද්ධතියට මයික්‍රෝසොෆ්ට් සමාගම නිර්මාණය කල මුල් යුගයේ තාක්ෂණයකි.
➧L2TP/IPsec (Layer 2 Tunnelling Protocol) - PPTP හා Cisco සමාගමේ L2F ප්‍රොටොකෝල් වල සං‍යෝජනයකි.
➧SSTP (Secure Socket Tunnelling Protocol) - වෙබ් කේතකරන (encryption) තාක්ෂණයක් වන SSL/TLS උපයෝගී කරගෙන මයික්‍රෝසොෆ්ට් සමාගම නිපදවූ එකකි.
➧IKEv2 (Internet Key Exchange, Version 2) - පෙරට වඩා වැඩි ආරක්ෂාවක් ඇතිව මයික්‍රෝසොෆ්ට් සමාගම නිපදවූ ප්‍රොටොකෝලයකි.
➧OpenVPN - අන් සියල්ලටම වඩා ආරක්ෂාව අතින් ඉහල ප්‍රොටොකෝලයකි. මෙය නිර්මාණකරුවන් සිය ගානකගේ උදව් ඇතිව ගොඩනැගූ open source ව්‍යාපෘතියකි.
VPN සේවාවකදී දත්ත කේතනය කිරීමේදී කරනු ලබන්නේ එම අමු දත්ත කොටස ගෙන එයට රහස් කේතයක් නැතිනම් යතුරක් (key) ඇතුලත් කොට හුවමාරු කිරීමයි. දැන් භාවිතා වන AES algorithm හීදී මේ සඳහා බිට් 128 හෝ බිට් 256 ක encryption එකක් භාවිතා කරයි.
➤VPN හා නීතිය
සරලවම VPN භාවිතා කිරීම නීති විරෝධී ක්‍රියාවක් නොවේ. එසේම බොහෝ VPN සේවාවන් ලබාදෙන සමාගම් එය භාවිත කරන තැනැත්තාගේ දත්තවලට, පුද්ගලිකත්වයට ආරක්ෂාව ලබා දෙනු ලබයි. කෙසේ උවත් මේ සියලු දේ ඒ අදාල රටේ නීතිය යටතේ ක්‍රියාත්මක වේ. ඒ අනුව නීතිමය අවශ්‍යතාවයකට, අධිකරණ නියෝගයක් මත එය භාවිතා කල පුද්ගලයාට අදාල වාර්තා (records) ලබා දීමට එම සමාගම් බැඳී සිටී. සාමාන්‍ය පරිදි VPN භාවිතය නීති විරෝධී නැතත් චීනය, තුර්කිය, ඕමානය වැනි රටවල එය නීතියෙන් තහනම් ය.
➤සම්පූර්ණයෙන්ම අනන්‍යතාව සැඟවිය හැකි ද? (Anonymous)
නැත.කලින් කිවුවාක් මෙන් VPN එකක් මගින් හුවමාරු වන දත්ත ISP, WiFi Router, server හෝ වෙනත් පුද්ගලයින්ගෙන් සඟවා භාවිතා කල හැකියි. නමුත් ඉහත කිවූ පරිදි නීති මාර්ග වලට සේවාවේ ලොග් සටහන් මගින් පුද්ගල අනන්‍යතාව සොයා ගැනීමේ හැකියාව ඇත. එසේම සෑම VPN සේවාවක් ම එක සේ ආරක්ෂිත නැත.
එසේම VPN සේවාවකට ලොග් සටහනක් තබා ගැනීමේ ප්‍රතිපත්තියක් තිබෙන්න පුළුවන්. එහිදී user activity, IP addresses, connection/disconnection timestamps, භාවිත කල උපාංඟ, මුදල් ගෙවුම් විස්තර ආදිය තබා ගැනීමේ හැකියාව ඇත. ඒ නිසා කුමන හෝ VPN සේවාවක් ලබා ගැනීමට පෙර ඔවුන්ගේ privacy policy කියවා බැලීම අනිවාර්යයෙන් කලයුතු දෙයකි. බොහෝ නොමිලේ දෙන VPN සේවාවන් ලබා ගැනීමට පෙර මෙය සිදුකල යුතුම ක්‍රියාවකි.
➤IP leaks
කෙතරම් ආරක්ෂිත වුවත් මේ ක්‍රියාත්මක වන පරිගනක වැඩසටහන් වල දෝෂ හේතුවෙන් එය භාවිතා කරන තැනැත්තාගේ IP ලිපිනය ලබා ගන්නා සේවාවට හෝ වෙබ් අඩවියට හෙලි විය හැක. මෙය IP leak වීම ලෙස හඳුන්වයි. ඉතා උසස් තාක්ෂණ භාවිතා කරන VPN සේවාවන් වලදී, මෙවන් අවස්ථාවකදී කේතනය කරන ලද තොරතුරු හදිසියේ හෝ හෙලිවීම වැලැක්වීමට Kill Switches නම් ක්‍රමවේදයක් භාවිතාවේ. එවන් ආරක්ෂක බිඳ වැටීමක් වූ සැනින් මේ Kill Switch එක ක්‍රියාත්මක වී නැවත ආරක්ෂිත සම්බන්දතාවක් ඇතිවනතුරු සේවාව අවහිර කරනු ලබයි.
April 23, 2019
eSIM තාක්ෂණය
ඉස්සරම ෆෝන් ආපු මුල් කාලේ ෆෝන් එකට වඩා ගානක් ගියේ සිම් එක ගන්න. කාලෙන් කාලෙට වෙනස් වෙවී ඇවිල්ලා දැන් සල්ලිත් එක්කම නොමිලේම සිම් කාඩ් එක දෙන්න පටන් අරගෙන. සිම් එකක් කියන්නෙ මොකද්ද ඒක වැඩ කරන්න කොහොමද කියලා දැනගන්න ඕනි නම් මීට කලින් ලියපු පෝස්ට් එකක් තියෙනවා කියවන්න. මේ ලියන්නේ සිම් වලට අලුත්ම තාක්ෂණය වෙන eSIM තාක්ෂණය ගැන තොරතුරු ටිකක්.
eSIM කියන එකේ තේරුම electronic / embedded SIM කියන එක. ඒ කියන්නෙ eSIM එකේඉස්සර තිබුනා වගේ භෞතිකව අතට අහුවෙන කොටසක් නෑ. ඒ වෙනුවට සිම් එකට අදාල තොරතුරු ගබඩා කරන්න චිප් එකක් දුරකතනය තුලම පැමිණෙයි.
බලපු ගමන් පොඩි අවුල් ටිකක් මේකෙ තියෙනවා කියලා දැනේවි. ඉස්සර වගේ සිම් එකක් ගලවලා වෙන එකක් දාගන්න බැරිවෙයිද? කියන එක එන එක ප්‍රශ්නයක්. ඒත් eSIM වලදි මේ වැඩේ ඊටත් වඩා ලේසියි. කෙනෙක් සිම් එකකට වඩා පාවිච්චි කරනවා නම් ඒ එක් එක් සිම් එකට අදාල වෙන විදිහට multiple accounts හදාගන්නත් ඒවා අතර මාරු වෙන්නත් පහසුකම eSIM වලදී තියෙනවා. මේ තාක්ෂණයත් සිම් තාක්ෂණ ගැන වගකීම දරණ GSM Alliance (GSMA) ආයතනයේ අනුමැතිය ඇතුව පැමිණෙන එකක්.
Google Pixel 2 තමයි eSIM එකක් එක්ක ආපු මුල්ම ෆෝන් එක. eSIM හසුරවන්න වෙනම ඇප් එකක් ඒකට තිබුණා. ඊට පස්සේ ආපු iPhone Xs වලදී සාමාන්‍ය සිම් එකක් එක්ක eSIM එකක් හසුරවන්න හැකියාව ලබා දුන්නා. eSIM වලින් ලැබෙන වාසි අතර උපාංඟය කුඩාවට නිර්මාණය කරන්න ලැබෙන හැකියාව වැදගත්ම එකක්. මේ නිසා කුඩා Smart Watch වගේ උපකරණ වල සිම් එකට යන ඉඩ නැති කරගන්න පුළුවන් (Apple Watch Series 3 හා 4).ලංකාවේ නම් දැනට Dialog විතරයි මේ සේවාව ලබා දෙන්නෙ.
February 23, 2019
Samsung Galaxy S10
සැම්සුන් සමාගමේ Galaxy S දුරකථන මාදිලි පෙලේ දසවෙනි වසර සම්පූර්ණ කරමින් එහි අලුත්ම නිපැයුම වෙන Samsung Galaxy S10 දුරකථනය පසුගිය 20 වෙනිදා එළිදක්වනු ලැබුවා.
SAMSUNG GALAXY S10 SPECS
Weight: 157g
Dimensions: 149.9 x 70.4 x 7.8mm
OS: Android 9
Screen size: 6.1-inch
Resolution: QHD+
CPU: Octa-core chipset
RAM: 8GB
Storage: 128/512GB
Battery: 3,400mAh
Rear camera: 16MP + 12MP + 12MP
Front camera: 10MP
Dimensions: 149.9 x 70.4 x 7.8mm
OS: Android 9
Screen size: 6.1-inch
Resolution: QHD+
CPU: Octa-core chipset
RAM: 8GB
Storage: 128/512GB
Battery: 3,400mAh
Rear camera: 16MP + 12MP + 12MP
Front camera: 10MP
